Otwarcie nowej wystawy stałej Izby Regionalnej

13 września 2021 roku o godz. 17:00 zapraszamy na uroczyste otwarcie nowej wystawy stałej Izby Regionalnej w Piekarach Śląskich przy ul. Kalwaryjskiej 62d. 

W programie:

- wykład Łukasza Żywulskiego, pt. „Pasjonaci” - 80 lat społecznej opieki nad piekarskim dziedzictwem historycznym”, podczas którego przeniesiemy się do początków ideii archiwistyki i muzealnictwa społecznego w Piekarach Śląskich oraz poznamy sylwetki pasjonatów lokalnej historii zaangażowanych w tworzenie w Piekarach Śląskich placówki muzealnej.

- wernisaż wystawy czasowej Jakuba Müllera pt. „O Ślązaku, który nie bał się latać - historia Ryszarda Dyrgałły z Szarleja”, poświęconej sylwetce pilota szybowcowego, wielokrotnego rekordzisty Polski, inżyniera, instruktora szybownictwa, żołnierza, konstruktora, patrioty, twórcy pierwszego silnika rakietowego w historii Ameryki Południowej.

Zapraszamy!

Izba Regionalna działająca przy Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Teodora Heneczka w Piekarach Śląskich została poddana modernizacji w 2020 roku przy okazji remontu budynku przy ul. Kalwaryjskiej 62d. Modernizacja przestrzeni Izby Regionalnej była częściowo możliwa dzięki środkom z Budżetu Obywatelskiego Miasta Piekary Śląskie. W ramach inwestycji została wyremontowana nie tylko zewnętrzna elewacja budynku, ale także jego dolna kondygnacja, w której znajduje się Izba Regionalna, sala spotkań oraz zaplecze administracyjne biblioteki.

Do dyspozycji mieszkańców i wszystkich gości odwiedzających Piekary Śląskie została oddana zupełnie nowa przestrzeń Izby Regionalnej, na którą składa się sala wystaw czasowych z nowoczesnym systemem podwieszania obrazów i oświetleniem (w celu prezentacji dorobku historycznego i artystycznego regionu) oraz wystawa stała z salą warsztatową przeznaczoną do prowadzenia lekcji muzealnych i regionalnych. Izba Regionalna została wyposażona w nowe oświetlone gabloty dostosowane do poszczególnych grup eksponatów.

Na nowej wystawie stałej znalazło się ponad 400 obiektów z okresu XIX-XX w. gromadzonych w Piekarach Śląskich na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat i w większości nigdy nie pokazywanych ze względu na brak miejsca oraz odpowiednich warunków ekspozycyjnych. Zbiory zostały rozmieszczone w gablotach w taki sposób, aby odwiedzający mogli poznać jak najwięcej aspektów życia mieszkańców Górnego Śląska, w szczególności Piekar Śląskich. Na wystawie znalazły się wybrane eksponaty w następujących działach: górnictwo, strój śląski, powstania śląskie, II wojna światowa i martyrologia mieszkańców miasta (w kontekście obozów koncentracyjnych i zbrodni katyńskiej), tradycje wydawnicze i drukarskie (rodzime wydania książek i prasy), życie religijne, życie codzienne, praca, wyposażenie domu, rzemiosło, odznaczenia.  

Wśród najcenniejszych obiektów pokazanych na wystawie znalazły się m.in.

• Sztandar kopalni Deutsch Bleischarley Grube z 1925 roku
• "Pasiak" i drewniaki więźnia Auschwitz-Birkenau Alojzego Klety z okresu II wojny światowej
• Kamień graniczny kopalni "Wilhelmine" z Szarleja z 2. poł. XIX wieku
• Złota Księga Budowy Kopca Wyzwolenia. Cz. 2 Ofiarodawcy z lat 1932-1937
• Mundur górniczy typu frakowego z początku XX wieku
• List Pawła Słani z listopada 1939 roku z obozu w Kozielsku, wysłany kilka miesięcy przed zbrodnią katyńską
• Maszyna do pisania "Triumph" używana przez lokalny oddział Związku Powstańców Śląskich
• Projekt kościoła w Brzezinach Śląskich z 1911-1912 roku, autorstwa Ludwiga Schneidera
• Książki wydane przez Teodora Heneczka w XIX wieku 
• Dyplom przyjęcia Wawrzyńca Hajdy w poczet członków Stowarzyszenia Pomocników Salezjańskich z 1896 roku
• Mapa wyników plebiscytu na Górnym Śląsku z 1921 roku
• Gwoździe ze sztandaru Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” z lat 1914-1920
• Odznaczenia powstańcze: Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności, Medla Niepodległości, Krzyż Plebiscytowy, Polska Swemu Obrońcy
• Odznaczenie Srebrny Wawrzyn Akademicki Maksymiliana Jasionowskiego
• i wiele, wiele innych, które trzeba zobaczyć na żywo...

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

CZYM JEST IZBA REGIONALNA W PIEKARACH ŚLĄSKICH?

Izba Regionalna jest integralną częścią Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Teodora Heneczka w Piekarach Śląskich od 1993 roku. Jesteśmy spadkobiercami zbiorów i kontunuatorami działalności trzech organizacji społecznych działających w Piekarach Śląskich w XX wieku: Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Piekarskiej, Stowarzyszenia Miłośników Piekar Śląskich i Kółka Miłośników Piekar Śląskich.

Choć stanowimy jedną z agend biblioteki publicznej, umownie jesteśmy hybrydowym organizmem, który łączy funkcje czterech instytucji kultury nazywanych w dyskursie naukowym i publicystycznym sektorem GLAM (skrót z ang. od słów Galleries, Libraries, Archives, Museums).

Poprzez swoją działalność spełniamy rolę:

• galerii sztuki - organizując wystawy
• biblioteki - gromadząc książki i dokumenty życia społecznego
• archiwum - przechowując dokumenty
• muzeum - gromadząc i udostępniając zabytkowe eksponaty

W sensie formalno-prawnym nie jesteśmy jednak w pełni żadnym z wyżej wymienionych podmiotów. Najbliżej jest nam do spełnienia kryterium muzem miejskiego, ale najcześciej posługujemy się pojęciem archiwum społecznego, którego podstawowym wyróżnikiem jest współuczestniczenie lokalnego społeczeństwa w tworzeniu, opracowywaniu i kształtowaniu naszego zasobu. W naszym przypadku są to mieszkańcy miasta Piekary Śląskie i jego obiecnych dzielnic, będących przed laty osobnymi jednostkami terytorialnymi (Szarlej, Wielkie Piekary, Brzozowice-Kamień, Brzeziny Śląskie, Dąbrówka Wielka, Kozłowa Góra, Kolonia Józefka).

Izba Regionalna w Piekarach Śląskich to coś więcej niż tylko miejsce przechowywania zbiorów podarowanych przez mieszkańców. To miejsce z szeroką gamą pomysłów na zabezpieczenie, podtrzymanie i popularyzację lokalnej tradycji i historii. To miejsce oferujące przestrzeń do spotkań, wystaw i czerpania przyjemności z odkrywania historii. Nasza placówka to miejsce ciągłego rozwoju i podążania z duchem czasu, miejsce otwarte nie zamykające się w czterech ścianach. Aby dobrze realizować wyżej wymienione założenia Izba Regionalna, posiadając wręcz minimalne nakłady finansowe, zarówno 25 lat temu jak i dziś, poza gromadzeniem, opracowywaniem i udostępnianiem zbiorów prowadziła i nadal prowadzi szeroką działalność, na którą składają się:

• organizacja wystawy stałej,
• organizacja wystaw czasowych,
• informacja regionalna,
• edukacja dzieci i młodzieży,
• przygotowywanie i realizacja projektów historycznych,
• działalność publicystyczna, naukowa i popularnonaukowa,
• działalność popularyzatorska na konferencjach, szkoleniach i seminariach,
• promocja idei archiwistyki społecznej w mediach społecznościowych,
• współpraca z lokalnymi mediami

Dbamy, by historyczne zbiory, o często unikatowych walorach regionalnych nie zostały rozproszone i nie trafiły na komercyjny rynek kolekcjonerski. Naszą ideą jest otwartość na odbiorców. Zamknięcie zbiorów pod kluczem w piwnicach, strychach i szufladach prywatnych domów jest nie po drodze z naszą wizją. Nadrzędnym zadaniem, jakie przed sobą stawiamy jest bezpłatne upowszechnianie wszystkich zbiorów Izby Regionalnej na wystawach, w bibliotece cyfrowej, mediach społecznościowych i publikacjach, o ile nie stoi to w sprzeczności z prawem o ochronie danych osobowych, prawem do prywatności i prawem autorskim.

Całość prac merytorycznych Izby Regionalnej koordynuje mgr Łukasz Żywulski (instruktor@biblioteka.piekary.pl, tel. 32 767 59 75).